Bedia Muvahhit

Türk oyuncu

Doğum tarihi ve yeri: 16 Ocak 1897, İstanbul

Ölüm tarihi ve yeri: 20 Ocak 1994, İstanbul

Bedia Muvahhit (Emine Bedia Şekip), Cumhuriyet döneminin ilk sinema ve tiyatro oyuncularından biridir. 1897 yılında İstanbul Büyükada’da doğmuştur. Çocukluğu Büyükada’da geçen Bedia Hanım, küçük yaşlarda mürebbiyeler eşliğinde Rumca ve Fransızca öğrenmiştir. Eğitim hayatına Büyükada’daki St. Antoine Okulu’nda başlamış, daha sonra ailesiyle birlikte Moda’ya taşınınca Kadıköy Terakki Mektebi’nde eğitimini tamamlamıştır. Orta ve lise eğitimini Fransızca eğitim veren Notre Dame de Sion’da tamamlamıştır.

Okul yıllarında müsamerelerde aldığı roller, onun oyunculukla ilk tanışması olmuştur. Bedia Muvahhit, eşi Ahmet Refet Muvahhit Bey ile tanıştığı tiyatro sahnesinde kariyerine başlamıştır. 1921 yılında evlenen çift, daha sonra Ateşten Gömlek filminde birlikte rol almıştır. Halide Edip Adıvar’ın aynı adlı romanından uyarlanan bu film, Türkiye’nin kurtuluş savaşını konu alan ilk Türk filmidir. Bedia Muvahhit, bu filmde başrol oynayarak Türk sinemasının ilk kadın oyuncularından biri olmuştur. Film, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışının üçüncü yıldönümünde gösterime girmiştir.

Tiyatro sahnesinde de başarılı bir kariyere sahip olan Bedia Muvahhit, 1923 yılında Shakespeare’in “Othello” oyununda Desdemona rolüyle büyük ilgi görmüştür. Bu temsil, Türk kadınının sahneye çıkışını resmileştiren bir öneme sahiptir. Bedia Muvahhit’in oyunculuğu, dönemin basını tarafından da övgüyle karşılanmıştır. Dönemin yıldızları arasında yer alan Bedia Muvahhit, Türkiye ile Yunanistan arasında dostane ilişkilerin kurulmasına katkıda bulunmuştur. Yunanistan’da sahnelenen bir oyunun Desdemona rolünü Yunanca olarak oynamıştır. Bu dönemde Türk heyetinin bir üyesi olarak Yunanistan’a giden Bedia Muvahhit, burada büyük ilgi görmüş ve Atina Konservatuarı tarafından fahri bir diploma almıştır. Oyunculuğunun yanı sıra Fransızca’dan yaptığı “Yahudi”, “İstanbul Havası”, “Kır Çiçeği”, “Geçti Borun Pazarı”, “Oğlumuz”, “Arılar” gibi çeviri ve adaptasyonlarıyla Türk tiyatrosuna katkıda bulundu.

Filmografi

  • Ateşten Gömlek (1923)
  • İstanbul Sokaklarında (1931)
  • Karım Beni Aldatırsa (1933)
  • Beklenen Şarkı (1953)
  • Paydos (1954)
  • Yaşlı Gözler (1955)
  • Son Beste (1955)
  • Gülmeyen Yüzler (1955)
  • Çapkınlar (1961)
  • Gönül Ferman Dinlemez (1962)
  • Bir Gecelik Gelin (1962)
  • Belalı Torun (1962)
  • Barut Fıçısı (1963)
  • Genç Kızlar (1963)
  • İstanbul Kaldırımları (1964)
  • Kaynana Zırıltısı (1964)
  • Manyaklar Köşkü (1964)
  • Gençlik Rüzgarı (1964)
  • Halk Çocuğu (1964)
  • Anasının Kuzusu (1964)
  • Gel Barışalım (1964)
  • Sarı Kızla Kopuk Ahmet (1964)
  • Hizmetçi Dediğin Böyle Olur (1964)
  • Hep O Şarkı (1965)
  • Sevinç Gözyaşları (1965)
  • Bozuk Düzen (1966)
  • Aşkın Gözyaşları (1966)
  • Çalıkuşu (1966)
  • Sokak Kızı (1966)
  • O Kadın (1966)
  • Sevgilim Artist Olunca (1966)
  • Şoförün Kızı (1966)
  • Evlat Uğruna (1967)
  • Sen Benimsin (1967)
  • Zehirli Hayat (1967)
  • Dünyanın En Güzel Kadını (1968)
  • Katip (1968)
  • Ateşli Çingene (1969)
  • Esmerin Tadı Sarışının Adı (1969)
  • Lekeli Melek (1969)
  • Son Mektup (1969)
  • Tatlı Sevgilim (1969)
  • Yumurcak (1970)

Ödülleri

  • 1981 Atatürk Sanat Armağanı
  • 1987 Devlet Sanatçısı
  • 1988 İstanbul Sinema Günleri, Altın Lâle Ödülü
  • 1993 İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Bedia Muvahhit’in 70. Sanat yılı kutlaması

Kaynaklar

http://www.istanbulkadinmuzesi.org/bedia-muvahhit

https://tr.wikipedia.org/wiki/Bedia_Muvahhit

https://web.archive.org/web/20210116225320/https://core.ac.uk/download/pdf/38320407.pdf