Selma Rıza Feraceli

Türk gazeteci ve yazar

Doğum tarihi ve yeri: 5 Şubat 1872, İstanbul

Ölüm tarihi ve yeri: 5 Ekim 1931, İstanbul

Selma Rıza Hanım, Tanzimat döneminde Türkiye’nin ilk kadın gazetecilerinden ve romancılardan biri olarak bilinir. Paris’teki Jön Türkler’in liderliğini yapmıştır ve Uhuvvet romanı, kadın haklarına öncülük eden önemli romanlardan biridir.

Ağabeyinin etkisi ile fransızca öğrenen Selma Rıza, Fransa’ya giderek Jön Türk hareketine katılan ağabeyinin yanına giderek Paris’e taşındı. Burada Sorbonne Üniversitesi’nde eğitimine devam etti. On yıl boyunca Paris’te yaşadı ve İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Paris şubesine üye oldu. Cemiyetin tek kadın üyesiydi ve Meşveret Gazetesi’nde Fransızca, Şuray-ı Ümmet Gazetesi’nde ise Türkçe olarak çalıştı. Bu çalışmalarıyla ilk Türk kadın gazeteci unvanını aldı. 1897’de “Kardeşlik” adlı romanını yazdı ancak yayımlamadı. 1899’dan itibaren, “sosyal açıdan kadın” konusuna ilgi duydu ve bu konuda uzmanlaştı.

Meşrutiyet’in ilanı üzerine Selma Rıza, 1908’de İstanbul’a döndü. Gazetecilik yapmadı, ancak sosyal hayatta etkin olmaya devam etti. Hilal-i Ahmer Cemiyeti’nde çalıştı ve beş yıl boyunca genel sekreterlik yaptı. Ancak yönetimle anlaşmazlığa düştüğü için kurumdan ayrıldı. 1910-1912 yılları arasında iki roman daha yazdı ancak yayımlamadı. Kadınlar Dünyası ve Hanımlara Mahsus Gazete gibi yayın organlarında yazıları yayınlandı. İstanbul’da Müslüman Osmanlı kadınları için okulların açılması için mücadele etti. Ağabeyi Ahmed Rıza’nın da öncülük ettiği Kandilli’deki Adile Sultan Sarayı, Türkiye’nin ilk yatılı kız lisesi olarak açıldı.

 

Kaynakça: 

https://journo.com.tr/ilk-turk-kadin-gazeteci-selma-riza

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/838580

http://www.istanbulkadinmuzesi.org/selma-riza-feraceli/?tur=Alfabetik

https://iletim.istanbul.edu.tr/index.php/2021/03/08/ilk-turk-kadin-gazeteci-selma-riza-feraceli/