Zehra Rahneverd

İranlı yazar, ressam, heykeltıraş ve siyaset bilimci

Doğum tarihi ve yeri: 1945, İran

1998’den 2006’ya kadar el-Zehra Üniversitesi rektörlüğünü yapmıştır ve böylece İran İslam Devrimi sonrası bir üniversitede rektör olan ilk kadın akademisyen olmuş; bunun dışında eski İran Başkanı Muhammed Hatemi’ye Başkanlığı döneminde Siyasi Danışmanlık görevinde bulunmuştur.

2009 İran Başkanlık seçimlerinde eşi, İran’ın son Başbakanı (1981-1989), Mir Hüseyin Musavi’nin aday olmasıyla birlikte eşinin kampanyasında aktif rol almış, seçmenlerde topladığı ilgi sebebiyle uluslararası basında birçok habere konu olmuştur. Gerek seçim kampanyasında gerekse genel olarak İran’da, özellikle son dönemde, insan hakları başta olmak üzere bireysel hak ve özgürlüklerin ve kadın hakları ve eşitliğinin gerilediğini savunarak bunu eleştiren konuşmalar yapmış, makaleler yazmış, özellikle kadınların sadece seçim zamanlarında hatırlandığını seçim sonrasında ise kadın haklarının unutulduğunu ileri sürmüştür.

Rahneverd’in yayımlanmış 15 kitabı vardır ve İran’da tanınmış bir yazardır. İran’da önemli bir sanatçı olan Rehneverd’in Aşıkların Narkisosu adlı, anne sevgisini konu alan heykeli Tahran’nın kuzeyindeki Ana Meydanı’nda yer almaktadır. Rahneverd gençlik yıllarında Şah karşıtı hareketi desteklemiş, aktif rol almıştır. Nitekim, babası Tahran’daki bir askerî kolejde profesörlük yaparken Amerikalı bir askeri danışman ile ihtilafa düşmesi sonucu işinden alınmış, anne tarafından yakın akrabası olan ve dönemin önemli isimlerinden olan Nevvab Safevi de 1955 yılında idam edilmişti. 1970’lerin sonunda ortamın iyice gerilmesinden sonra, Rehneverd çocuklarıyla 1976’da ABD’ye gitmiştir.Olayların iyice Şah karşıtları lehinde ilerlemesi sonucu, 1979 yılında devrimden kısa bir süre önce İran’a geri dönmüştür.Tahran Üniversitesi‘nde Sanat dalında master yaptıktan sonra doktorasını İslami Azad Üniversitesi’nde siyaset bilimi dalında yapmıştır. El-Zehra Üniversitesi’ndeki rektörlük görevine dönemin Bilim, Araştırma ve Teknoloji Bakanı Mustafa Muin tarafından aday gösterilmiş olan Rahneverd, görevini 2006 yılında bırakmıştır.

Türkçe Eserleri

Rahneverd, daha çok Zeynep Burucerdi mahlasıyla yazdığı eserleri aracılığıyla bilinir. 3 kitabı Türkçeye çevrilmiştir.

  • “Ashabı Uhdud”. Burucerdi, Zeynep [Rahneverd, Zehra.] (çevirenler: Tebrizlioğlu, Ali; Paçacı, Mehmet; Ersin, Mehmet Akif; Ceylan, Mevlüt). Aylık Dergi Yayınları (No.: 1.). 1. Baskı, Ağustos 1980  (Bu kitap esasen yazarın Şehriver’in Tufanları ve Laleleri (Tufanha-vu Laleha-yı Şehriver) isimli şiirler antolojisinin Farsça aslından çevirisidir)
  • “Kadının adı.” Burucerdi, Zeynep [Rahneverd, Zehra]. Dünya Yayınları. 1. Baskı, 1988. [Güncel baskı: 2004]
  • “Zamanın Zeynebi”. Burucerdi, Zeynep [Rahneverd, Zehra]. Kıyam Yayınları. 1. Baskı, 1988
  • “Müslüman Kadinin Hicab Mesaji”. Rehneverd, Zehra. AL HODA Publishers and Distributors. Londra

Kaynaklar:

https://tr.wikipedia.org/wiki/Zehra_Rahneverd

https://iranicaonline.org/articles/feminist-movements-iv